กระทรวงพาณิชย์
ที่ตั้ง
ถนนสนามไชย แขวงพระบรมมหาราชวัง เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร
ประวัติ
บริเวณของตึกที่ทำการกระทรวงพาณิชย์แต่เดิมเคยเป็นที่ตั้งของวังเก่า 4 วัง คือ วังท้ายวัดพระเชตุพน วังที่ 1, 2, 3 และ 4 สร้างขึ้นในสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว เพื่อเป็นที่ประทับของพระราชโอรสในสมัยนั้น และเชื้อสายในกรมได้อยู่ในสมัยต่อมา จนภายหลังได้สร้างเป็นสถานที่ราชการในสัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ปัจจุบันคือที่ทำการกระทรวงพาณิชย์
ลักษณะทางสถาปัตยกรรมที่สำคัญ
อาคารที่ทำการกระทรวงพาณิชย์เป็นอาคารก่ออิฐถือปูนเรียบสูง 3 ชั้น มีมุขยื่นและเฉลียงตลอดแนวด้านหน้า ลักษณะอาคารและลวดลายปูนปั้นประดับเป็นแบบสถาปัตยกรรมยุโรป คือ ชั้นล่างผนังฉาบปูนเรียบ เสาติดผนังเป็นเสาเหลี่ยมเซาะร่องตามแนวขวางของเสาคล้ายการก่อด้วยหินคันทวยปูนปั้นรูปวงก้นหอย มีลายพฤกษาประกอบบานหน้าต่างไม้
ซุ้มหน้าต่างปูนปั้นรูปก้นหอยขมวดรองรับคานยื่นของหน้าต่างชั้นที่สอง ผนังฉาบปูนเรียบ เสาประดับอาคารเป็นเสาเหลี่ยม หัวเสาอยู่ชั้นสามแบบหัวเสาไอโอนิค (วงก้นหอย) ตอนล่างมีลายริ้วผ้าห้อยชายทั้ง 2 ข้าง ซุ้มเฉลียงโค้ง ยอดซุ้มเป็นรูปหน้าผู้หญิงฝรั่ง มีลายดอกไม้ร้อยห้อยขนาบข้างตามแนวโค้ง กรอบหน้าต่างเป็นเสากลมเรียบ หัวเสาเป็นวงก้นหอย ชั้นที่สามผนังฉาบปูนเรียบ เสาเฉลียงกลม หัวเสาเป็นวงก้นหอยแบบไอโอนิค ด้านหลังผนังอาคารไม่มีลายใด ๆ นอกจากมุขด้านหลังชั้นที่ สองเหนือช่องหลังมีลายปูนปั้นรูปหน้าผู้หญิงฝรั่ง และลายดอกไม้ขนาบข้าง ลักษณะเด่นของอาคารอยู่ที่แบบเรียบ ตกแต่งด้วยลายปูนปั้นที่อ่อนหวานและใช้สีสว่างสดใส
บรรณานุกรม
กรมศิลปากร กองโบราณคดี. รายงานการสำรวจโบราณสถานในกรุงรัตนโกสินทร์ เล่มที่ 1. กรุงเทพฯ : บริษัทหิรัญพัฒน์จำกัด, 2535.