อนุสาวรีย์หมู
ที่ตั้ง
บริเวณเชิงสะพานปีกุน (สะพานข้ามคลองคูเมืองเดิม) เยื้องหน้าวัดราชประดิษฐ์ ตรงข้ามกับกระทรวงมหาดไทย ริมฝั่งถนนราชินี แขวงเสาชิงช้า เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร
ประวัติ
อนุสาวรีย์หมู สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 2456 ซึ่งเป็นปีที่สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถพระมเหสีในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวมีพระชนมายุครบ 50 พรรษา เมื่อวันศุกร์ เดือนอ้าย แรม 7 ค่ำ ปีกุน (1 มกราคม พ.ศ. 2406) สร้างขึ้นหลังสะพานปีกุนซึ่งเป็นสะพานที่สร้างขึ้นในวาระที่พระองค์มีพระชนมายุครบ 4 รอบ อนุสาวรีย์หมูเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า อนุสาวรีย์สหชาติ คำว่า สหชาติ หมายถึงผู้ที่เกิดปีเดียวกัน คือ สมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัตติวงศ์ พระยาพิพัฒนโกษา (เซเลสติโน ซาเวียร์) และพระยาราชสงคราม (กร หงสกุล) ได้ร่วมกันจัดสร้างถวายเพื่อน้อมรำลึกถึงพระกรุณาธิคุณของพระองค์
ลักษณะทางศิลปกรรมที่สำคัญ
ผู้ออกแบบอนุสาวรีย์สหชาตินี้ คือ สมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัติวงศ์ ทำเป็นรูปหมูยืนอยู่บนเนินหิน หันหน้าไปทางทิศตะวันตก ด้านขวาของหมูตอนล่างใต้เป็นหินสูง ซึ่งเป็นชะโงกกันแดดกันฝนได้ ที่ฐานมีศิลาจารึกเป็นหินชนวนสีเทา ขนาดกว้าง 80 ซม. สูง 58 ซม. อักษรและภาษาไทยมี 1 ด้าน 6 บรรทัด จารึกข้อความถวายพระพรแด่สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ
"โอม......(ข้อความลบเลือน)........ขอองค์สมเด็จพระศรีพัชรินทรา
พระเกียรติแพร่ พระชนมายุยืนตราบศิลาลาญ.............(ข้อความลบเลือน)...................."
โดย
สมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัติวงศ์
พระยาพิพัฒน์โกษา (เศเวสติโนซาเวียร์)
พระยาราชสงคราม (กร)
เดิมอนุสาวรีย์นี้ตั้งอยู่โดดๆ ภายหลังมีการปรับปรุงประดับไฟให้สวยงาม มีการจัดปูกระเบื้องทางเดิน วางก้อนหินประดับ และจัดปลูกต้นไม้ประดับ กั้นบริเวณด้วยรั้วเตี้ยทาสีขาว มีผู้นิยมไปกราบไหว้ปิดทอง ห่มผ้า คล้องพวงมาลัย และปักธูปบูชา ชาวบ้านมักนิยมเรียกกันว่า อนุสาวรีย์หมู และมักเรียกสะพานปีกุนว่าสะพานหมูเพราะเข้าใจกันง่าย
บรรณานุกรม
ถาวร จารุกิตติชัย. อนุสาวรีย์. กรุงเทพฯ : บริษัท เอส.ที.พี. เวิลด์ มีเดีย จำกัด, 2542.