สะพานผ่านพิภพลีลา (The Parnpopob Leela Bridge)
ที่ตั้ง
สะพานผ่านพิภพลีลเป็นสะพานทอดข้ามคลองหลอดบริวเณถนนราดำเนินกลางติดต่อบรรจบกับถนนราชดำเนินใน อยู่ระหว่างแขวงพระบรมหาราชวังกับแขวงบวรนิเวศ เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร
ประวัติ
แต่เดิมในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวบริเวณนี้ มีสะพานเก่าเป็นสะพานโค้งใช้โครงเหล็กเช่นเดียวกับสะพานนรรัตรสถานที่บางลำพู ต่อมาในปี ร.ศ. 121 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ ให้กรมโยธาธิการสร้างสะพานขึ้นใหม่ ให้มีลักษณะกว้างใหญ่และงดงามให้รับกับสะพานมัฆวานรังสรรค์ทางด้านปลายถนนราชดำเนินนอก ซึ่งสร้างเมื่อพุทธศักราช 2443 เพื่อรับถนนราชดำเนินในที่สร้างขยายใหม่ และทรงพระราชทานนามว่า “ สะพานผ่านพิภพลีลา” ทรงพระราชดำเนินเปิดเมื่อวันที่ 15 พฤศจิกายน ร.ศ. 123 พร้อมกับการเปิดสะพานเฉลิมพงษ์ 51
สะพานผ่านพิภพลีลาในอดีต |
สะพานผ่านพิภพลีลาในปัจจุบัน |
ลักษณะทางสถาปัตยกรรมที่สำคัญ
ลักษณะสะพานเมื่อแรกสร้างเป็นสะพานที่มีความเอียงน้อยมากเกือบเสมอกับระดับถนน ราวลูกกรงเหล็กดัดมีความงดงาม ในระยะต่อมามีการรื้อปรับปรุงสะพานใหม่ ปลายสะพานเป็นเสาโคม 4 โคม ราวลูกกรงเปลี่ยนใหม่จากราวลูกกรงสะพานเป็นเหล็กดัดที่มีลวดลายงดงามเป็นคอนกรีตลวดลายนกประยุกต์ และนำลูกกรงสะพานของเดิมไปใช้กับสะพานเสี้ยวสำหรับคนเดินเพื่อข้ามคลองคูเมืองเดิม ทางด้านเหนือของสนามหลวง แต่ปัจจุบันนี้สะพานทางคนเดินนี้ก็ได้ถูกรื้อลงเมื่อมีการสร้างสะพานพระปิ่นเกล้า และไม่มีผู้ใดทราบว่าส่วนประกอบอันเป็นงานศิลปกรรมจากสะพานเก่าไปปรากฏอยู่ที่ใดจนกระทั่งปัจจุบัน
สะพานผ่านพิภพลีลาในสมัยพ.ศ. 2450 |
สะพานคนเดินข้างสะพานเสี้ยวที่นำลูกกรงสะพานผ่านพิภพลีลามาใช้ |
ลวดลายลูกกรงสะพานผ่านพิภพลีลาในอดีต ที่มา : หนังสือสะพานเก่ากรุงเทพฯ |
ลวดลายลูกกรงสะพานผ่านพิภพลีลาในปัจจุบัน ที่มา : หนังสือสะพานเก่ากรุงเทพฯ |
บรรณานุกรม
กรมศิลปากร. รายงานการสำรวจโบราณสถานในกรุงรัตนโกสินทร์. กรุงเทพฯ : งานผังรูปแบบ ฝ่ายอนุรักษ์โบราณสถาน กองโบราณคดี กรมศิลปากร, 2538.
ศิริชัย นฤมิตรเรขการ. สะพานเก่ากรุงเทพฯ (Old bridges of Bangkok). กรุงเทพฯ : สยามสมาคมฯ, 2520.