เกาะรัตนโกสินทร์  นามนี้ทางราชการตั้งขึ้นในปี 2520 เพื่อกำหนดเป็นเขตปรับปรุงปฏิสังขรณ์ครั้งใหญ่  ใช้เรียกพื้นที่ชั้นในของกรุงเทพมหานครบริเวณที่ราบลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา มีพื้นที่ประมาณ 4,142 ตารางกิโลเมตร  โดยเริ่มจากแนวคูเมืองเดิมฝั่งตะวันออกของกรุงธนบุรีคือแนวคลองหลอดตั้งแต่ปากคลองตลาดจนออกสู่แม่น้ำเจ้าพระยา หรืออาจกำหนดอาณาเขตโดยแม่น้ำเจ้าพระยาที่ไหลเข้ามาเป็นกำแพงกั้นพระนครด้านหนึ่ง และมีคลอง 3 สาย รายล้อมเป็นเกาะ  จึงเป็นที่มาของคำว่า “เกาะรัตนโกสินทร์” ซึ่งเป็นที่ตั้งพระบรมหาราชวังอันเป็นศูนย์กลางของประเทศ มีสถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์มากมาย ทั้งวัง วัด ศาสนสถานอื่นๆ ตามความเชื่อของผู้คนหลากหลายเชื้อชาติที่อาศัยอยู่ในพื้นที่มาแต่อดีต มีการสานต่อประเพณีวัฒนธรรมประจำกลุ่มของแต่ละย่านชุมชนสืบทอดกันมา หอสมุดสาขา วังท่าพระ มหาวิทยาลัยมหาวิทยาลัยศิลปากร ถือเป็นชุมชนหนึ่งเช่นกันจึงทำหน้าที่รวบรวม จัดเก็บ นำเสนอสารสนเทศที่เกี่ยวข้องกับเกาะรัตนโกสินทร์ให้คงอยู่สืบไป